Sendikal Baraj, İşçilerin Örgütlenme İradesine Karşı Savunuluyor!

SENDİKAL ÖZGÜRLÜKLERE VE DEMOKRASİYE EN BÜYÜK DARBE!

1) Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı yerine aynı bakanlığa bağlı Sosyal Güvenlik Kurumu istatistiklerinin esas alınmasından ötürü 2 katına çıkan işçi sayısı,  

2) Sendika üye sayılarının sadece dörtte birinin geçerli sayılacak olmasıdır. Bunun yanında sektör birleşmeleri nedeni ile kimi işkollarında baraj daha da yükselecektir.

Veriler gerçekçi değil !

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (ÇSGB) 2008 yılı çalışma hayatı İstatistiklerinde, işçi sayıları Ocak 2009 tarihi itibari ile 5 milyon 434 bin olarak açıklanmıştır. Buna karşın SGK kapsamında işçi sayısı Ocak 2009’da 8 milyon 802 bindir. TÜİK hanehalkı işgücü araştırması için ise Ocak 2009 tarihi dikkate alındığında 12 milyon 78 bin ücretli çalışan görülmektedir. Bunun 2 milyon 812 bini kayıt dışıdır. SGK kapsamındaki 2 milyon 468 bin kamu çalışanı dikkate alındığında, kayıtlı işçi sayısı TÜİK verilerine göre 6 milyon 768 bindir.

Tablo 1- Kurumlara göre kayıtlı işçi sayıları

Tablo 1’de yer alan kurumlara göre kayıtlı işçi sayılarına baktığımızda ciddi farklılıklar görülmektedir. Özellikle güvenilir olması beklenen TÜİK verilerinde 2 milyon işçi kayıptır. Kayıtlı işgücü açısından SGK verileri de çeşitli dönemler şişmektedir. Bu verilerde göstermektedir ki, Türkiye’de en temel haklardan olan sendika hakkına konulan barajlar başlı başına büyük bir problemken, bu barajlara referans alınan işçi sayıları da sorunludur.Kaynak: SGK, ÇSGB ve TÜİK

Sendikaya değil, işçiye baraj

2011 Temmuz ayı itibariyle Sosyal Güvenlik Kurumu’na kayıtlı, işçi statüsünde çalışanların “Toplu İş İlişkileri” kanun taslağında yer alan sektörlere (mevcut iş kolları tüzüğü dikkate alınarak) DİSK-AR tarafından dağıtılması sonucu bulunan iş kollarındaki işçi sayıları ile ÇSGB Çalışma Hayatı İstatistikleri, “6 Temmuz 2009 Tarihi İtibari ile Yürürlükte olan veya Hizmet akdine Dönüşen Toplu İş Sözleşmelerinin İşkollarına Göre Dağılım Tabloları” dikkate alınarak yapılan hesaplamaya göre, mevcut yasaya ve istatistiklere göre yetkili olan kimi sendikalar, 5 yıl içinde üye sayısını 10 kattan fazla artırarak 90 bin üyeye ulaşmak zorunda. 

Sendikalaşma oranlarının barajlar ve yetki sorunları nedeniyle sürekli olarak azaldığı bir süreçte, mevcut yapıyı koruyan düzenlemeler üye sayılarında ciddi bir artış beklemenin mümkün olmadığının belirtildiği raporda, yasada tanınan 5 yılık süreç üye sayılarında çok ciddi bir artış yaşanmazsa işçilerin üye olup, TİS yapabilecekleri sendika bulamayacakları işkolları şunlar:

Ağaç ve kâğıt işkolu: Sektörde 4’ü yetkili olan 6 sendika bulunuyor. Baraj 6 bin 447 kişi, ağaç sektöründe üye sayısı birbirine yakın iki sendikanın TİS’ten faydalanan toplam üyesi 6 bin 345. Yani en büyük sendikanın TİS kapsamında üye sayısı 3 bin civarında. Demek oluyor ki % 3’lük, 6 bin 447 kişilik barajın yarısı kadar üye söz konusuz. 

Ticaret, büro, eğitim ve güzel sanatlar: 3’ü yetkili 5 sendikanın bulunduğu sektör, 3 milyon kayıtlı işçi ile en büyük işkolu. Buna karşın toplam TİS kapsamındaki işçi sayısı 32 bin 849 kişi. Yani % 3’lük ve 90 bin kişilik barajın 3’te 1’i oranında toplam üyeye sahip. Sendikaların eşit dağıldığı varsayımı altında, sektördeki sendikalar beş yılda üye sayısını 9 kat artırmak durumunda. 

Taşımacılık: Demiryolu, deniz, hava, kara taşımacılığı ile ardiye ve antrepoculuk işkollarının birleşmesi ile oluşturulan sektörde, toplam kayıtlı işçi sayısı 773 bin seviyesinde. % 3 baraj, işkolu birleşmesi ile zaten % 10’un üzerinde bir etkiye sahip. Sektörde 6’sı yetkili olan 8 sendika bulunuyor. Bu sendikalar arasında en büyük olanının TİS kapsamındaki üye sayısının en fazla olduğu işkolu demiryolları. Söz konusu sektördeki sendika 9 bin 935 üyesi ile 23 bin kişilik barajın yarısının bile altında TİS kapsamında üyeye sahip.

Konaklama ve eğlence yerleri: Sektörde 2’si yetkili 6 sendika bulunuyor. İş kolunda kayıtlı işçi sayısı 710 binken, TİS kapsamındaki sendika üye sayısı sadece 11 bin. % 3 yetki barajı ise 21 bin düzeyinde.

Sağlık: Sağlık sektöründe 3 sendika bulunuyor. Bu sendikalardan biri yetkili. Ancak DİSK’e bağlı Dev Sağlık-İş Sendikası yetkili olmadığı halde etkili mücadelesi ile sektörde en etkili güç ve 8 bin 426 kişilik % 3 barajının sınırlarına gelmiş durumda. Yetkili olan sendikanın TİS kapsamında üye sayısı ise kılpayı barajın altında. Sektörde kayıtlı 281 bin işçi var.

Basın-Yayın sektörü: Sektörde 83 bin 700 kayıtlı işçi bulunuyor. Buna karşın TİS kapsamındaki sendika üye sayısı ÇSGB’nin son verilerine göre 1.746. İşkolunda iki yetkili sendika var. Her iki sendikada % 3 barajının altında kalıyor.    

Tablo 2- SGK ve Çalışma Bakanlığı verilerine göre % 3 Barajının Etkisi 

Kaynak: SGK’nın Temmuz 2011 İstatistikleri, ÇSGB Çalışma Hayatı İstatistikleri, “6 Temmuz 2009 Tarihi İtibari ile Yürürlükte olan veya Hizmet akdine Dönüşen Toplu İş Sözleşmelerinin İşkollarına Göre Dağılım Tabloları”. SGK işkolu kodları Toplu İş İlişkileri kanunun tasarısında yer alan sektörlere, işkolu yönetmeliği dikkate alınarak tahmini olarak dağıtılmıştır. Yasa taslağı sektörleri tanımlamak açısından Bakanlığa geniş yetki vermektedir. 

Sonuç olarak, TBMM’ye sunulan toplu iş ilişkileri yasa taslağı, % 3’lük işkolu barajı ve grev yasakları ile Cumhuriyet tarihinin işçilerin temel haklarına yönelik en ciddi saldırıdır. 

1) Sendikal özgürlüklerin genişletilmesi adına çıkartıldığı iddia edilen yasa, mevcut % 10’luk barajı, % 3’e indirdiğini iddia etse de istatistiksel oyunlarla 2 katından fazlasına çıkartmaktadır.

2) Grev yasaklarının alanı genişletilmektedir.

3) Devletin çalışma hayatına müdahalesi barajlar ve yetki prosedürleri ve işkollarının tespitinde devlet kurumlarının inisiyatifi devam ettirilmektedir.

4) İşçi sayıları konusunda kurumlar arası tutarsızlık devam ederken, uluslararası sözleşmeler ayaklar altına alınarak devamında ısrar edilen barajlar keyfi olacaktır.

5) Güvencesizlerin, taşeronların örgütlenmesi konusunda, kolaylaştırıcı ve koruyucu hiç bir önlem yoktur.

6) Herkes için tanınması gereken sendikal haklar kayıtlı işçilerle sınırlandırılmıştır.

7) İşyeri ve işletme barajları sürmektedir. 

8) Önceki taslakta yer alan işyeri temsilcilerinin iş güvencesinin korunmasına yönelik hüküm talaktan çıkarılmıştır.

DİSK; ILO sözleşmelerine, Avrupa Sosyal Şartı’na ve ülkemiz sendikal hareketinin ihtiyaçlarına uymayan Kanun tasarısına karşı, iktidarı, Anayasa’nın 90. Maddesi’ne uygun hareket etmeye, hükümet olarak yükümlülüklerini yerine getirmeye; Üçlü Danışma Kurulu’nun diğer bileşenlerini de uluslararası sözleşmelerle belirlenmiş ve Anayasa ile güvence altına alınmış haklarımıza saygı göstermeye ve 12 Eylül yasaklarına karşı çıkmaya davet etmektedir.