ILO Çalışan Kesim Delegeliği Demokratik Yollarla Belirlenmeli, Bakanlık Değil Emek Örgütleri Karar Vermelidir!
Haziran 2017’de Cenevre’de toplanan 106. Uluslararası Çalışma Konferansı öncesinde Türkiye çalışan kesimi delegeliği konusunda önemli tartışmalar yaşandığı kamuoyuna yansımıştı. İktidar ve Memur-Sen’in konuyu oldubittiye getirerek çalışan kesimi temsilen MEMUR SEN’in seçilmesi Konfederasyonumuz, TÜRK-İŞ, DİSK ve KAMU-SEN’in ciddi itirazları ve çabaları sonucu engellenmiş, Bakanlık gönülsüz de olsa Konfederasyonlarla toplantı gerçekleştirmek zorunda kalmıştı. 15 Mayıs 2017 tarihinde yapılan ve MEMUR-SEN’in katılmadığı toplantıda Konfederasyonumuz, DİSK, TÜRK-İŞ ve KAMU-SEN, MEMUR-SEN’in ILO çalışan kesim delegeliğine karşı çıkmıştı.
Konfederasyonumuz karşı çıkış nedenini özetle; En çok üyeye sahip olmanın en fazla temsil yetkisine sahip olma anlamına gelmediğini, öyle olsaydı ülkemizde toplu sözleşmelerde, en çok üyeye sahip olan MEMUR SEN’in kamu emekçilerini enflasyon oranlarında, hatta bazen enflasyon altında yapılan zamlara, sefalet ücretlerine teslim etmeyeceğini, kamu emekçilerinin iş güvenceleri ortadan kaldırılırken, kaldırılmak istenirken sessiz kalamayacağı, yüz binin üzerinde kamu emekçisi ihraç edilirken, kamu hizmetleri ortadan kaldırılırken üç maymunları oynayamayacağını, aksine MEMUR SEN’in AKP hükümetlerinin çalışma yaşamında emek karşıtı politikalarına karşı gelişebilecek tepkileri engelleme ve hükümetin işini kolaylaştırma görevini yürüttüğünü ifade etmiştir. Yine MEMUR SEN’in iktidardan bağımsız bir yapı olmadığının uluslararası emek örgütleri tarafından da defalarca ifade edildiğine dikkat çekmiştir. AKP her alanda olduğu gibi sendikal harekette de kendisine bağlı, “sorun çıkarmayan”, göstermelik pazarlık görüntülerinden sonra hükümetin sunduğu teklifleri kabul eden, emek mücadelesini enflasyon oranında zamlara indirgeyen, bağımsız sendikal mücadeleyi değil yandaşlığı sendikal mücadelenin olmazsa olmazlığı gören, kendisinin memur kolu olan bir Konfederasyonu tercih ettiğini, ILO Konferansında çalışan kesim delegeliği konusuna da bu pencereden baktığını ifade etmiştir. Dolaysıyla MEMUR SEN’in, ne kamu emekçileri, ne de işçi sınıfı adına hak ve çıkarlarımızı temsil etme, koruma ve geliştirme yetkisine, bizim sözcülüğümüzü yapma hakkına sahip olmadığı gerekçesiyle karşı çıkmıştır.
Bu toplantıda ortaya çıkan eğilime uygun olarak Bakanlık tarafından 106. Konferansa katılmak üzere TÜRK-İŞ temsilcisi çalışan kesim delegesi olarak bildirilmiştir.
Ancak iktidarın MEMUR SEN’i temsilci olarak belirleme girişimleri hızından bir şey kaybetmemiş, Bakanlığın tek taraflı olarak karar verme yetkisi olmadığı halde 24.05.2017 tarihinde konfederasyonlara gönderilen yazıda Bakanlık, Uluslararası Çalışma Konferansı delegeliğinin en çok üyeye sahip işçi ve kamu görevlileri sendikaları konfederasyonları arasında dönüşümlü yürütüleceğini ve 2018 yılı için Memur-Sen’in çalışan kesim temsilcisi olarak belirleneceğini bildirmiştir.
Oysa ILO Anayasasının 3/5 maddesi konferansa katılacak hükümet dışı temsilcilerin belirlenmesi için özel bir prosedür öngörülmüştür. Buna göre, “üye ülkeler, hükümet dışı delegeleri ve teknik danışmanları o ülkede mevcut olan çalışanların ve işverenlerin en fazla temsil yetkisine sahip endüstriyel [sendikal] örgütlerle anlaşarak belirlemeyi taahhüt ederler.”
ILO Anayasasının bu açık hükmüne rağmen konfederasyonlara danışılmadan ve mutabakat oluşturulmadan, 2018 yılında yapılan ILO 107. Konferansına çalışan kesim delegesi olarak MEMUR SEN belirlenmiştir/atanmıştır!. Bu duruma sadece ülkemizden değil uluslararası emek örgütlerinden ve ILO tarafından ciddi eleştiriler yapılmış, protestolar gelişmiştir.
10-21 Haziran 2019 tarihlerinde yapılacak olan 108. ILO Konferansı nedeniyle çalışan kesim delegeliği hususu bu yıl da işçi ve kamu konfederasyonlarının gündemine girmiştir.
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, gelen eleştirilerin etkisi ile ve “tarafların görüşünü aldık” diyebilmek için ilki 13 Şubat 2019 ve ikincisi 15 Mayıs 2019 tarihinde altı konfederasyonun katılımıyla iki toplantı yapmıştır.
Toplantıda bir kez daha KESK-TÜRK-İŞ-DİSK-KAMU SEN, çalışan kesimin delegeliği konusunun muhatabının emek örgütleri olduğu ve emekçileri kimin temsil edeceğine dair kararın emek örgütleri tarafından verilmesi gerektiği, dolaysıyla altı konfederasyonun biraraya gelerek hangi konfederasyon katılacağını belirlemesi ve Bakanlığa bildirmesi noktasında ortak görüş belirtmişlerdir.
MEMUR SEN ve HAK-İŞ özetle nihai kararı Bakanlığın vermesi ve rotasyon yolu ile ve üye sayıları esas alınarak belirlenmesi gerektiğini belirtmişlerdir. Her iki konfederasyon iktidara yakın bir görüş sunmuşlardır.
Konfederasyonumuz; “Konfederasyonların kendi aralarında bir değerlendirme yapıp belirledikleri Konfederasyonu temsil noktasında Bakanlığa bildirilerek bu doğrultuda karar verilmesinin doğru olacağını” ifade etmiştir.
Bakanın ısrarla “Peki, son noktada hangi konfederasyonun gitmesini önerirdiniz” şeklindeki sorusuna KESK-DİSK-TÜRK-İŞ-KAMU-SEN gerekçeleriyle birlikte “TÜRK-İŞ gidebilir” cevabını vermişlerdir.
Bakanlığa ve iktidara ayrımcı politikaları terk etmesi, sosyal diyalog görünümü altında kararlarına meşruiyet sağlama çabasından vazgeçmesi çağrımızı yineliyor, konfederasyonlarla müzakere edilerek, ILO Anayasası, Uluslararası Adalet Divanı Kararları ve uluslararası sendikal teamüller esas alınarak çalışan kesim delegeliğinin belirlenmesi gerektiği yönündeki görüşümüzü yineliyoruz.
Bakanlığın bir kez daha kendisine yakın konfederasyonu/konfederasyonları belirlemede ısrar etmesi halinde ILO nezdinde itiraz hakkımızı kullanacağımızı ve konuyu uluslararası sendikal hareketin gündemine taşıyacağımızı bildirmek isteriz.
Konfederasyonumuz hangi konfederasyonun katılması gerektiği hususunda görüşlerini bildirmekle ve itirazlarını yapmakla kalmamakta, Türkiye’de çalışma yaşamının ve emekçilerin karşılaştığı sorunlar, yaşanan hak ihlalleri ve yasal düzenlemeler gibi temel konularda ILO ve diğer uluslararası emek örgütleriyle sürekli iletişim içerisinde olmaya devam etmektedir. Nitekim “çalışan kesim delegesi” olarak ülkemizden MEMUR SEN’in katıldığı 107. ILO konferansı sonrasında yayınlanan ILO Uzmanlar Komitesi raporunda MEMUR SEN’in çizdiği pembe tablonun aksine yaşanan sorunlara geniş yer verilmiş, Konfederasyonumuzun raporlarına genişçe atıfta bulunulmuştur. Yine Konfederasyonumuz ITUC tarafından 108. ILO Konferanslarına hazırlık amacıyla Bulgaristan ve Macaristan’da Mart ve Nisan 2019’da düzenlenen toplantılara katılarak görüş ve önerileri bir kez daha sunmuştur.
YÜRÜTME KURULU
