ITUC Hükümetlerin bu yıl Haziran ayında Cenevre’de gerçekleştirilecek olan ILO Uluslararası Çalışma Konferansı’nda Zorla Çalıştırma Sözleşmesi’ne ek bir Protokol oluşturulmasını desteklemesini sağlamak üzere bir kampanya başlattı.
1930’da dünya ILO’nun 29 Sayılı Cebri veya Mecburi Çalıştırmaya İlişkin Sözleşmesi’ni kabul ederek zorla ve cebri çalıştırmaya son verileceğini taahhüt etmişti. Bu sözleşme, imzaya açıldığında insanların kolonilerden getirilerek zorla çalıştırılmasının önlenmesini amaçlıyordu. Ancak yıllar içinde özel sektörde, evlerde, işyerlerinde, çok uluslu tedarik zincirlerinde cebren çalıştırmaya ilişkin yeni zorluklar ortaya çıktı.
Zorla çalıştırma bugün rahatsız edici boyutlara ulaşmış durumda.
Cebren ve mecburi çalıştırma konusu dünya liderlerince 2014 yılı Haziran ayında Cenevre’de gerçekleştirilecek olan Uluslararası Çalışma Konferansı gündemine alındı. Bize düşen görevse, Haziran ayına kadar, zorla çalıştırmaya artık bir son verilmesinin zamanın geldiğini söylemek.
Üyesi olduğumuz Uluslararası Sendika Konfederasyonu ITUC bunun için bir kampanya başlattı. http://act.equaltimes.org/en/protocol adresinden erişilebilen kampanyada “Hükümetiniz’i ILO Zorla Çalıştırma Sözleşmesi’nin protokolüne destek vermeye çağırın.” deniyor.
Kampanya metni şöyle:
1930’da dünya ILO’nun 29 Sayılı Cebri veya Mecburi Çalıştırmaya İlişkin Sözleşmesi’ni kabul ederek zorla ve cebri çalıştırmaya son verileceğini taahhüt etmişti.
29 Sayılı ILO Sözleşmesi kolonilerden getirilerek zorla çalıştırılan insanlara yönelik olarak hazırlanmıştı. Yıllar sonra, özel ekonomide, evlerde, işyerlerinde, çok uluslu tedarik zincirlerinde zorla çalıştırmaya yönelik yeni zorluklar ortaya çıktı.
Zorla çalıştırma bugün tehlikeli boyutlara ulaştı.
2000 yılında zorla çalıştırma ve insan kaçakçılığı dünyanın en büyük üçüncü suçuydu, Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi’ne göre küresel uyuşturucu ve silah ticaretini izliyordu. 2005 yılında Uluslararası Çalışma Örgütü’nün tahminlerine göre yıllık yasadışı karın 32 milyar doları sömürülen işçilerin sırtından kazanılıyordu.
Uluslararası düzenlemeler bağlamında bunu ortadan kaldırmak için neyin eksik olduğunu biliyoruz.
Uluslararası hukuk uzmanları daha güçlü önlemler almanın, işçilerin daha iyi korunmasının ve işçilerin yeniden mağdur olmasını önlemeye yönelik etkili bir tazmin sağlanmasının acil bir gereklilik olduğunda hem fikir. Bunun için bağlayıcılığı olan yeni bir araç, ILO Cebri veya Mecburi Çalıştırmaya İlişkin Sözleşmesi’ne bir protokol hazırladılar.
Dünya liderleri, cebren çalıştırmayı 2014 Haziran ayında Cenevre’de gerçekleştirilecek olan Uluslararası Çalışma Konferansı gündemine aldı.
Bu önemli bir fırsat. Şu andan itibaren Haziran ayına kadar zorla çalıştırmanın son bulmasının zamanının geldiğini tüm dünyanın bilmesini sağlamalıyız.
Bir mektup yollayarak bakanınızı ILO Zorla Çalıştırma Sözleşmesi’ne Protokolü desteklemeye çağırın.
Adınızı, Soyadınızı ve ülkenizin adını girdiğinizde imza vererek yollayacağınız mektupsa şöyle:
Faruk Çelik
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı
Türkiye
[email protected]
Sayın Bakan,
Son yıllarda zorla çalıştırma ürkütücü boyutlara ulaşmıştır. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) en az 21 milyon işçinin cebren çalıştırıldığını tahmin etmektedir. Zorla çalıştırmanın gizli olması nedeniyle gerçek rakamların daha yüksek olması mümkündür. 21. yüzyılda zorla çalıştırmanın bulunuşunu ahlaki olarak kabul etmek mümkün değildir ve hala bulunuyor olması hepimizin ayıbıdır. ILO’ya göre zorla çalıştırma ve ilgili hizmetlerin yıllık gayri meşru küresel karın en az 44 milyar dolarını oluşturmakta, ekonomilere zarar vermekte ve her yerde hukukun üstünlüğünü zora sokmaktadır. Türkiye de istisna değildir.
Cebren çalıştırmanın insan kaçakçılığı da dâhil yeni biçimleri mevcut uluslararası mevzuatın güncellenmesini gerektirmektedir. Konuya ilişkin uluslararası hukukun seksen yıldan uzun bir geçmişi vardır. 1930’larda olduğundan farklı olarak cebren çalıştırmaya bugün önemli ölçüde özel sektörde, evlerde, yerel ve çokuluslu şirketlerde rastlanmaktadır. Küresel emek piyasası hızlı bir biçimde gelişir ve değişirken, hükümetler çağdaş cebren çalıştırmayı saptamak ve önlemek, çalışanları korumak ve mağdurlara etkin bir tazmin sağlamak için daha iyi araçlara gerek duymaktadır.
ILO Yönetim Kurulu, yıllarca bu konuda kampanyalar yürüttükten sonra, sonunda “29 No’lu Zorla Çalıştırma Sözleşmesini Tamamlama (1930)” başlığıyla standart oluşturucu bir maddeye yer vermeye karar vermiş ve uluslararası hukuk uzanmalarınca ILO’nun üçlü bileşenlerinden alınan bilgileri temel alarak geliştirilmiş yeni bir Protokol ve/ya da Tavsiye Kararı’nın kabulü konusunu Uluslararası Çalışma Konferansı’nın bu yıl gerçekleştirilecek olan 103. Oturum’unun gündemine almıştır. Uluslararası Çalışma Konferansı bu yıl 28 Mayıs ve 12 Haziran tarihleri arasında Cenevre’de gerçekleştirilecektir.
Bunun sonuçları önemlidir. ILO üyesi devletler bir Protokol ya da bir Tavsiye Kararı tartışabilir ve kabul edebilir ya da hem bir Protokol hem de bir Tavsiye Kararı’na karar verebilir. Ancak sadece bir Sözleşmeye bağlı bir Protokol uluslararası bir anlaşma olabilir ve onaya tabi olur ki bu da kısmen 29 Sayılı ILO Sözleşmesinin yenilenmesi ya da tamamlanmasını sağlayabilir. Sadece bir Protokol 29 Sayılı Sözleşmeyi daha ilgili, etkin ve güncel yaparak çağdaş emek piyasasının değişen koşullarına uygun hale getirilmesini sağlayabilecektir. Yeni bir Protokol’ün ya da Tavsiye Kararı’nın kabul edilmesi küresel politikaların uygunluğunu önemli ölçüde artıracak ve böylece zorla çalıştırmayı saptamak ve önlemek, çalışanları korumak, mağdurlara tazmin sağlamak ve tüm dünyada istismarcıları cezalandırmak için ülkelerde ve ülkeler arasında ihtiyaç duyulan acil eyleme geçmeyi kolaylaştıracaktır.
ILO’nun konuya ilişkin olarak yaptığı ankete verilen yanıtlarda ILO üyesi devletlerin yarısı böyle bir Protokol ve Tavsiye Kararını desteklediklerini belirtmiştir. Buna eklenen her ülke desteği oldukça önemlidir.
Sosyal adalet ve insan hakları ilkelerine bağlı bir Türkiye vatandaşı olarak, ben… siz Sayın Çelik’ten:
• 29 Sayılı ILO Zorla Çalıştırma Sözleşmesine bir Tavsiye Kararı ile tamamlanmasının ve bir Protokolün gereğini hükümetinizde teşvik etmenizi,
• Ülkeniz temsilcilerinin Uluslararası Çalışma Konferansı’nda 29 Sayılı Zorla Çalıştırma Sözleşmesinin bir Tavsiye Kararı ile tamamlanması ve bir Protokolün iki, birbirinden ayrılamaz yeni araçlar olarak lehine oy kullanmasını sağlamanızı istiyorum.
Bu zorla çalıştırmayı sonlandırmak için küresel eylemi güçlendirme konusunda liderliğinizi göstermek için tarihi ve eşsiz bir fırsattır. Bu anlamda cebren çalıştırma tarihinde sizi de sayabilmeyi umarım.
Saygılarımla,
