Güney Afrika’da polis, Johannesburg kentine 100 kilometre uzaklıktaki Marikana platin madeninde grev yapan işçileri kurşuna dizdi: 30 madenci ölü! Bir zamanların militan sendikası COSATU katliam karşısında işçileri hedef göstermeyi tercih etti
Güney Afrika’nın Marikana bölgesinde büyük bir işçi katliamı yaşandı. Bir haftadır süren ve yaklaşık 3 bin işçinin katıldığı grev kana boğuldu. Londra merkezli Lonmin şirketi tarafından işletilen platin madeninde ücretlerinin arttırılması için grev yapan işçilere polisin ateş açması sonucu 30 işçi öldü.
Olayı görüntülerinde polisin ateş sonrası yaralı olan ve yerde can çekişen işçilerin ölümünü izlediği, çok sonra tıbbi müdahale yapıldığı görüldü. Polis ateş açma gerekçesi olarak, direnişçi işçilerin pala, sopa ve mızrak taşımasını gösterdi.
Militan Sendika Hedefte
Lonmin madenlerinde Ulusal Maden İşçileri Sendikası (NUM) örgütlüydü ancak sendikanın işbirlikçi tutumundan ve sadece daha yüksek ücret alan işçileri örgütlemesinden doğan rahatsızlıklar nedeniyle işçiler Maden ve İnşaat İşçileri Sendikası’na (AMCU) üye olmaya başlamışlardı. Hükümetin ve işverenin tercih ettiği NUM ile militan sendika AMCU üyeleri arasında Şubat ayından beri çatılma düzeyine çıkan gerilimler yaşanmıştı.
NUM, son grev kararına karşı çıkmış, "eğitimsiz" işçiler için istenen zam oranını gerçekçi bulmamış, grevi “yasadışı” ilan etmiş ve geçen hafta çıkan çatışmalarda aralarında 2 polisin de olduğu 10 kişi hayatını kaybetmişti. Grevin hem NUM hem de patron tarafından “yasadışı” ilan edilmesi ve polisin baskılarına rağmen AMCU Genel Başkanı Joseph Mathunjwa “gerekirse burada ölmeye hazırız” demişti.
AMCU Genel Sekreteri Jeff Mphahlele de katliamın Lonmin yönetimiyle görüşmelerin anlaşmazlıkla sonuçlanmasının ardından gelmesine dikkat çekti.
NUM ise yaşanan katliamdan fiili grev yapması nedeniyle AMCU’yu sorumlu tuttu.
Güney Afrika Hükümeti Tekellerin Yanında
Güney Afrika platin, altın ve krom üretiminde dünyanın önde gelen ülkesi. Dünya platinini yüzde 80’i Güney Afrika’da üretiliyor. Lonmin ise dünyanın en büyük üçüncü platin şirketi ve Marikana’daki madenler tüm üretiminin yüzde 96’sını oluşturuyor.
Güney Afrika’da maden üretimine bir süreliğine ara veren şirket yönetimi ise grevi bitirmemeleri halinde bütün çalışanların işine son verileceği uyarısı yapmaya devam ediyor.
Güney Afrika hükümeti ile yakın ilişkileri olan Güney Afrika Komünist Partisi’ne yakın COSATU sendikası ise çatışmanın ardından yaptığı açıklamada saldırıyı ikincil plana iten tarzda bir açıklama yaptı ve sendikası NUM’a tam destek verdi. Grevcilerin savaş marşları söyleyerek palalar taşıdığına dikkat çeken COSATU, işçilerden “azami disiplin” istedi.
IndustriALL (Küresel Sanayi İşçileri Sendikası), Güney Afrika’daki maden işçilerine yönelik katliamı kınayan ancak katledilen grevci işçilerin sendikasını “sarı sendika” ilan eden bir açıklama yayınladı.
Güney Afrika’nın Kuzey Batısında bulunan, Lonmin isimli İngiliz şirketine ait Marikana Platin madeninde 40’tan fazla grevci maden işçisinin polis tarafından katledilmesi tepkilere yol açarken, Güney Afrika Sendikalar Konfederasyonu (COSATU) ve Ulusal Maden İşçileri Sendikası’nın (NUM) üyesi olduğu IndustriALL (Küresel Sanayi İşçileri Sendikası), katliamı kınayan ancak katledilen grevci işçilerin sendikasını “sarı sendika” ilan eden bir açıklama yayınladı. NUM Başkanı Senzeni Zokwana, IndustriAL’ın Genel Başkan yardımcılarından birisi. Öte yandan Güney Afrika hükümetinin “Üçlü Konsey” yapısının aktif üyesi olan COSATU ve NUM yönetimi ile Güney Afrika hükümetinde tarihsel bir ağırlığı olan ANC de, uzun zamandır, hükümetten, kendisine bağlı olmayan yeni sendikanın önderlerinin tutuklanmasını talep ediyor ve grevci işçilere işlerine geri dönme çağrısında bulunuyordu.
Geçtiğimiz Haziran ayı sonlarında, aralarında ICEM de (Uluslararası Maden, Enerji ve Kimya İşçileri Sendikaları Federasyonu) olmak üzere, metal ve tekstil-deri sektörlerinde örgütlü uluslararası sendikal federasyonların birleşmesiyle kurulan IndustriALL adına yapılan açıklamada katliam kınanırken, katliama, “NUM’ın işyerindeki örgütlülüğünü zayıflatmayı amaçlayan sarı sendikanın” yol açtığı gerilimin neden olduğu iddia edildi.
Grevci 40 maden işçisinin maden ocağında bulunan Wonderkop gecekondu yerleşiminde polis tarafından kalabalığı dağıtmak için biber gazı ve tazyikli su sıkıldıktan sonra kalabalığa ateş açılması sonrasında öldürüldüğünü ifade eden İndustriALL, Lonmin şirketini madende işçilerin işlerine geri dönebilecekleri huzur ve emniyet ortamını yeniden tesis etmeye çağırdı. NUM Genel Sekreteri Frans Baleni başkanlığındaki bir delegasyon ise bugün Güney Afrika Mineral Kaynaklar Bakanı Susan Shabangu ile birlikte katledilen maden işçilerinin ailelerine taziye ziyaretinde bulunacaklarını açıkladı.
Genel Başkan, ölen işçilerin “NUM’a göre kaya delme operatörleri için elde edilemez olan 12,600 R ücret talep eden sendikanın peşinden gittiklerini” ifade etti. NUM ayrıca, Güney Afrika Madenciler Odası’na, altın ve kömür madenciliğinde olduğu gibi, sendika üyesi olmayanların da yararlanabilecekleri merkezileşmiş toplu sözleşme görüşmelerini başlatma çağrısında bulundu. Güney Afrika dünyanın en büyük platin üreticisi.
